Berkenmultiplex is al jaar en dag razend populair in de houtindustrie. Het is sterk, duurzaam en ziet er ook nog mooi uit. Het wordt volop gebruikt voor vloeren, wandpanelen en in meubels. Geen wonder dus dat de vraag groot is. De beschikbaarheid van berkenmultiplex is echter niet meer zo groot als die ooit was. Dit is het gevolg van sancties op de invoer van houtproducten uit Rusland en Wit-Rusland.
Tekst: Rebecca Goldsmith, productmanager Medite Smartply
Verstoringen in de supplychain door lockdowns, transportbeperkingen, vertragingen bij de douane en een gebrek aan arbeidskrachten hebben de afgelopen jaren allemaal bijgedragen aan verstoringen van de houtmarkt. De geopolitieke situatie in de wereld zorgde daarna voor een nieuwe klap op de markt voor berkenhout.
Door de oorlog in Oekraïne en de bijbehorende EU-sancties tegen Rusland en Wit-Rusland liepen de wereldwijde tekorten verder op. Berkenhout groeit voornamelijk in de koudere klimaten van Noord-Europa, met Wit-Rusland en Rusland als grootste en een van de weinige leveranciers van het geliefde berkenhout.
Stijgende vraag berkenmultiplex
Dat het aanbod de afgelopen jaren verschraald is, is slechts één kant van het verhaal. De wens om duurzamer te bouwen groeit hard. Hout is en blijft een van de meest duurzame materialen voor de bouwsector en wint daardoor fors aan populariteit bij particulieren als bouwbedrijven. Geen wonder dus dat de vraag elk jaar flink toeneemt.
Wie nog duurzamer te werk wil gaan, kan het beste gebruik maken van Europees hout. Ten eerste is de toeleveringsketen dan een stuk korter. Als hout wordt geïmporteerd uit gebieden buiten de EU, vergroot dat de CO2-voetafdruk van een bedrijf.
Ten tweede is de kans dat er een boom herplant is voor elke gekapte Europese boom een stuk groter. In Europa is herplanting beter gegarandeerd dankzij de inzet van milieuorganisaties en politiek. In landen die kampen met instabiliteit en armoede is die kans kleiner. Bovendien wordt er bij hout uit landen in Azië en Zuid-Amerika vaker gesjoemeld met keurmerken. Bij goed bosbeheer, zoals in Europa gemeengoed is, raakt hout in principe nooit op. Sterker nog. De Europese bossen groeien nog altijd met meer dan 800 miljoen kubieke meter per jaar.
Terug naar het berkenhout. Daarvan is de vraag met name groot in de Verenigde Staten en China. Wit-Rusland exporteerde in 2021 voor 2,3 miljard euro aan hout. In Rusland gaat het om een veelvoud daarvan: 8,3 miljard euro in 2020. Daarmee zijn de twee landen wereldwijd de grootste leveranciers. De Europese sancties naar aanleiding van de inval in Oekraïne hebben wereldwijd grote gevolgen. Je ziet het uiteraard terug bij Nederlandse bedrijven. Die hebben moeite om voldoende berkenmultiplex in te kopen. Sommige bedrijven zijn daarom genoodzaakt om over te stappen op alternatieve materialen of hun productie te verminderen.
Duurzamer alternatief
Is dat dan alleen maar slecht nieuws? Nee, de situatie zoals die op de wereldmarkt ontstaan is, opent nieuwe deuren. Zoals de coronapandemie een drijfveer was voor digitalisering, zou de verstoorde supplychain kunnen zorgen voor duurzamere veranderingen in de bouw-, productie en houtwereld. Er wordt steeds meer geïnvesteerd in duurzame en hernieuwbare houtbronnen, zoals OSB- en MDF-platen, die gemaakt worden van Europees hout. Bij Medite Smartply bijvoorbeeld, zijn de bossen in eigen beheer en is er inzet om in 2030 CO2-neutraal te zijn volgens scope 1 en 2 van het Greenhouse Gas Protocol. Materialen als deze, zijn de meest logische alternatieven om multiplex van Berkenhout te vervangen. Deze materialen bieden een oplossing voor het tekort aan berkenhout en kunnen helpen om de houtindustrie te verduurzamen.
Kortom, het tekort aan berkenmultiplex is nu nog een uitdaging voor de houtindustrie, ook in Nederland, maar het heeft ook ogen, en deuren, geopend. Er zijn volop alternatieven beschikbaar en de markt wordt gedwongen om daar goed naar te kijken. Uiteindelijk zullen die alternatieven gaan helpen om deze Europese duurzaamheidsdoelstellingen te halen.
- Bekijk ook
- mdfosb.com